Lizak spod szafy. O potrzebie krytyki kobiet i podwójnych standardach

„Musiałem przyspieszyć, bo biegła przede mną dziewczyna, która nie miała stringów tylko zwykłe majtki i wrzynały jej się obrzydliwie w pośladki. Nie mogłem na to patrzeć” – powiedział mój dobry kolega, relacjonując swój niedawny bieg górski. A jego żona dodała jeszcze: „O fu! Robił jej się czosnek!”.

Zatkało mnie. I jak zwykle w takiej sytuacji nic nie byłam w stanie z siebie wydusić. To musiało we mnie dojrzeć. Zwłaszcza, że ten temat chodził mi po głowie od dłuższego czasu.

Kobiece ciała i kobiety w ogóle ocenia się srogo. W naszym otoczeniu roi się od sędziów, którzy oceniają, czują się upoważnieni do przyznawania not, krytykują również w sytuacjach, w których jest to zupełnie niezrozumiałe. I, co gorsza, to jest społecznie akceptowane, normalne.

 

Od lat 70. nasiliły się naciski na bardzo zadbany, nieskazitelny wygląd kobiet. Na rynku pracy zaczęły ich (nas) dotyczyć tzw. Kompetencje Zawodowej Piękności, których wcześniej wymagano od kobiet w takich zawodach jak modelki, aktorki czy tancerki (możecie o tym poczytać w książce „Mit Urody” Naomi Wolf). Później wygląd modelki zaczął być wymagany np. u kelnerek, ekspedientek w sklepach z odzieżą czy kosmetykami, obsłudze klienta w banku, etc. Bliska mi osoba została kiedyś wezwana „na dywanik” do szefa w banku i upomniana, że przy obsłudze klienta ma nosić eleganckie buty z zakrytymi palcami, ponieważ jej palce są nieładne (i nie ma tu mowy o zaniedbanych i brudnych paznokciach, rzecz jasna).

W bardzo wielu zawodach, niemających związku stricte z wyglądem, od kobiet oczekuje się ogolonych nóg, zadbanej, wymodelowanej fryzury, makijażu, pomalowanych paznokci, skóry w apetycznym kolorze, szczupłej sylwetki, butów na obcasie, które podkreślą mięśnie łydek. I mówiąc „oczekuje się” nie mam tu na myśli urojeń kobiet, którym się wydaje, że muszą wyglądać nieskazitelnie. W historii kobiet na rynku pracy roi się od przypadków, w których ktoś nie dostał pracy lub ją stracił ze względu na niespełnianie oczekiwań pracodawcy albo „potrzeb danego zawodu” (i, niestety, również od takich, gdy spełniając te oczekiwania narażały się na molestowanie). Adekwatne cytaty zebrała Naomi Wolf w swojej książce „Mit Urody”, powołując się na konkretne sprawy sądowe i literaturę.

O ile jednak jestem w stanie jakkolwiek zrozumieć kwestię szeroko rozumianego, rozciągniętego na całe ciało uniformu do pracy, o tyle nie potrafię pojąć oczekiwania, że kobieta ma swym wyglądem i istnieniem uszczęśliwiać innych w każdej sytuacji. Albo dlaczego jej zwyczajny tyłek, w zwyczajnych majtkach (nie mówimy o niechlujstwie, brudzie, ropiejących ranach, etc.) ma kogoś straszyć czy obrzydzać.

Podwójne standardy

Wspominam o bardzo szeroko rozciągniętym uniformie. Mężczyzna również w wielu zawodach musi radzić sobie jakoś z „przyjemnościami” eleganckiego garnituru (zawsze ze współczuciem patrzę na tych mężczyzn przy upale 36 stopni). Oczekuje się od niego, że będzie mieć schludną fryzurę, nie będzie śmierdzieć, ogoli twarz i obetnie paznokcie (jeśli zbytnio to zgeneralizowałam, to wybaczcie, panowie). Można się śmiać z kobiet, że siedzą rano przez godzinę w łazience i spędzają całe przedpołudnie u fryzjera czy manikiurzystki. Warto się jednak zastanowić ile czasu zajmuje to cholerne doprowadzenie się do wejścia w „uniform” kobiety. I tu pojawia się właśnie kwestia podwójnych standardów.

Nogi mężczyzny służą do chodzenia, biegania, skakania. Nogi kobiety – poza tym, że do wszystkich wspomnianych czynności, służą również do w y g l ą d a n i a. Lubię ogolone nogi. Są przyjemne w dotyku, gładkie, ładne. I dotyczy to tak samo nóg damskich, jak i męskich.

„Co?! Ogolone męskie nogi? Ale żeś pojechała! To nienaturalne!”. Możliwe, że śmiejecie się z triatlonistów albo kolarzy, którzy golą nogi. Ale kobieta z włosami na nogach? Nie raz słyszałam, że to  n i e s m a c z n e. Obrzydliwe. Paskudne. Do takich ocen zostaliśmy przyzwyczajeni. Koleżanka opowiedziała mi kiedyś taki kawał:

Czym się różni kobieta wygolona w kroku od niewygolonej?

Tym, czym lizak, od lizaka spod szafy.

Śmieszne. Ale bycie na co dzień lizakiem z papierka, a nie spod szafy, już takie zabawne nie jest.

Stary, pomarszczony prezenter w TV? No, doświadczony facet! Każda zmarszczka to osobna historia. Stara, pomarszczona prezenterka? (Poza tym, że raczej takiej nie zobaczycie?). „Straszydło! Kto ją w ogóle pokazuje przed 22? Dzieciom będą się śniły koszmary”. Poseł X gada w telewizji głupoty? Jest zwyczajnie niemerytoryczny. Posłanka Y robi to samo? „Durne, głupie i brzydkie babsko. Pewnie gada takie głupoty, bo jej nikt nie chciał”. Panu X wystaje brzuchal tak, że nie zorientuje się nawet jak wejdzie w psią kupę? No wystaje mu. I co. Pani Y wżynają się gacie w tyłek? „Miała tupet się tak zestroić! Dupa jak baleron”.

W dodatku niech no Pani Y powie coś, co nie podoba się ogółowi, powie coś o łamanych prawach kobiet czy inną niewygodną rzecz. Zaraz spotka się z oceną, że „chłopa jej brakuje, że niedorżnięta, brzydka, gruba, nieszczęśliwa, dlatego się rzuca”.

Mężczyzna, żeby społecznie zostać skrytykowanym za niedbanie o siebie, musiałby strącać sikorki z gałęzi swoim zapachem, za paznokciami mieć Mordor w mikroskali, nosić usmarowaną kiełbasianym tłuszczem koszulkę wpierdolkę i nie myć zębów.

Nie znam wielu kobiet, które nie myją zębów.

Ale wiele razy słyszałam o tym, jak o siebie nie dbają, bo powinny pofarbować te brzydkie siwe włosy, podmalować się troszkę, bo wyglądają jak szara mysz, albo noszą ciuchy jak jakiś babochłop. Albo od trzech dni nie goliły nóg i widać im odrost. Powinny natychmiast coś z tym zrobić. Albo zostać w domu.

Sędziowie

Boli mnie to okrutnie, zwłaszcza gdy słyszę takie teksty od kobiet (a jeszcze okrutniej, gdy przypomnę sobie siebie w takim sędziowaniu). Kiedy są w swojej ocenie bardzo surowe, bo same starają się być jak najbliżej ideału. Przy okazji, mimo nieskazitelnego wyglądu nadal nienawidzą siebie za coś. I gardzą kobietami, które nie potrafią, lub nie chcą cierpieć dla urody, jak one. Kto w tej sytuacji ma większy problem?

Nie piszę tego, żeby się źlić na mężczyzn. Wiem, że oni też są poddawani okrutnej ocenie. Ze strony obu płci. Wrażliwy facet, który może się wypłakać kiedy chce, albo z podniesioną głową manifestować swoją orientację seksualną, albo żyjący w partnerskim związku z silną kobietą, również nie jest w wesołej sytuacji. Ileż to razy słyszałam stwierdzenie: „Zachowuj się jak facet!”, „Prawdziwy facet powinien…”, „Stary, chyba nie pozwolisz jej tak cię traktować”. Albo:

Golisz nogi i klatę? Nie zapomnij o cipce.

Jestem świadoma, jaką te rzeczy czynią krzywdę albo jakie mają konsekwencje. Mimo wszystko jednak, zewnętrzny wygląd mężczyzn nie jest przedmiotem tak surowych ocen (jeszcze?). Wielu aspektów, które ocenia się u mężczyzn, nie widać gołym okiem. Nie słyszę np. tekstów w stylu: „O jezu, musiałam pobiec szybciej, bo przede mną biegł facet, który się rozkleił i płakał jak ciota. Po prostu nie mogłam na to patrzeć. Obrzydliwe!”.

Może czas się odpieprzyć?

Tymczasem majtki wżynające się w pośladki są sprawą nie dziewczyny, która miała je na sobie, stają się sprawą kolegi, który za nią biegł! Czy to nie kuriozalne? Czy nie jest kuriozalne ocenianie życia seksualnego kobiety, która wykrzykuje coś z niezadowoleniem w telewizji? („Uuuu, ta to dawno chłopa nie miała!”, „Dawno jej nikt nie wydymał, zaraz by się przymknęła”). Czy nie wystarczy ocenić tego, co mówi? Skupić się na tych słowach? Po co snuć domysły, że jest nieszczęśliwa, bo nikt jej pewnie nie chciał? Co to ma do rzeczy? Może ma udane życie partnerskie i seksualne. Może bardziej niż ten, kto wypowiada te słowa. A może nie chciała, żeby ktoś ją chciał. Co my w ogóle o tym wiemy? Bardzo często atakuje się w sposób poniżej pasa, całkiem niemerytorycznie, kobiety, które mówią o czymś ostro, krytycznie. Istnieje przecież głupie powiedzonko: „Złość piękności szkodzi”. I oczywiście nigdy nie słyszałam tego w odniesieniu do mężczyzny. Oni mogą się złościć. Nie ma np. „Złość potencji szkodzi”. A kto wie, może szkodzi.

Jeszcze gorzej jak kobiety mówią niewygodną prawdę. Żeby zdewaluować ich słowa bez podawania racjonalnych argumentów, wchodzenia w dyskusję, można powiedzieć po prostu, że na pewno jest z czegoś w swoim życiu niezadowolona. Albo że jej odwala, bo hormony. Tak, to na pewno hormony. Sama spotkałam się niedawno z tym argumentem w dyskusji na kompletnie inny temat:

Po drugie… hormony. Jest sporo prawdy w tym, że kobiecie “odwala”. Nie obraź się. Tak to już jest. My sobie z najlepszymi kolegami czasem rozmawiamy jak “odwala” naszym żonom. To są podobne historie. A ja na swojej drodze spotkałem jeszcze kilka ciekawych postaci, które po trzydziestce nie miały lub nie mogły mieć dzieci i… były to naprawdę “powalone” kobiety.

Odnoszę wrażenie, że bezdzietnym kobietom po trzydziestce “odwala”, bo mają czas, siłę i “czelność”, by brać od życia to, czego chcą. Powstrzymam się jednak od wchodzenia głębiej w ten temat.

Rzadko zwraca się jednak uwagę na to, że mężczyźni również nie są od działania hormonów wolni. Za wyjątkiem, gdy ktoś staje się bardzo agresywny i mówi się, że testosteron go zalewa. A nie trzeba od razu oglądać mordobicia żeby zauważyć, że ten hormon “uderza im do głowy”. Ich zachowania i czyny pozostają w dodatku znacznie bardziej niż u kobiet pod wpływem frustracji seksualnych. A ponieważ problemy łóżkowe dotyczą zaskakująco wielkiej liczby społeczeństwa – również te męskie frustracje nie są rzadkością. Szefowie mogą zachowywać się parszywie wobec swoich podwładnych w pracy bo “żona im nie daje”, bo podwładna nie zgodziła się na niemoralną propozycję, albo “bo ona tak na niego działa, a społeczeństwo mówi, że nie wolno”. W dodatku potrafią te swoje frustracje i wynikające z nich działania skrzętnie ukrywać pod łatką bycia racjonalnym i zrównoważonym.

Skoczyć w zamek z piasku

Oczekiwania wobec kobiet, ocena ich ciał, zachowań, przekonań, odnajdywania się w rolach społecznych to temat rzeka. A właściwie cały system rzeczny. Będę się do tego systemu rzek dobierać pomalutku, bo tyle pływa w nim boleśnie kąsających mitów, że życie dobrych, pożytecznych organizmów jest przez nie zagrożone wyginięciem.

Możecie nazwać mnie wojującą feministką. Możecie powiedzieć, że pewnie nie osiągam satysfakcji w łóżku, skoro się tak „rzucam”. Możecie powiedzieć, że to hormony, albo że mi odpieprza, bo jestem bezdzietną trzydziestką. Albo że jestem gruba i brzydka. I stringi mi się wrzynają w boczki. I mnie uwierają, pewnie dlatego wypisuję takie rzeczy.

Ale nie będę się godzić na to, żeby w ten sposób mówić o kobietach, żeby je krytykować, jeśli ich nogi są „tylko” do chodzenia, a nie do wyglądania. Wolę, żeby na nich skakały, biegały i tańczyły na nich kankana, niż goliły je tylko i odchudzały, żeby móc na nich ładnie wyglądać na zdjęciu na Instagramie, w bardzo wysokich szpilkach. Wolę, żeby mogły z radością wskakiwać w zamki z piasku na plaży z rozpędu, zamiast rezygnować z tego, bo na dobiegu do skoku będzie im się trząsł tyłek i ktoś może uznać, że to obrzydliwe.

Niestety świadomość, że jesteśmy surowo oceniane, nie pomaga wielu z nas korzystać z życia tak, jak nam się należy. Tak, jak mogą mężczyźni, których nogi mogą być brzydkie, prostowane na beczce i włochate jak u samego Belzebuba.

Wiele razy słyszałam, że powinnam coś zrobić ze swoim wyglądem. Raz, że jestem za chuda, innym razem, że mogłabym się wycieniować. Że mogłabym się wreszcie ubrać jak dziewczynka. Że to obrzydliwe, że przez tydzień biegania po pustyni nie będę goliła pach i nóg. Że nie powinnam nosić pasa biodrowego, jeśli mam wąskie biodra, bo jeszcze poszerza mnie w talii.

Kobieta do poprawy

Nie jestem, na szczęście, wrażliwa na kwestie urodowe. Ale jeśli bym była – zewsząd docierałyby do mnie wiadomości, że coś jest nie tak. Z moją skórą, włosami, paznokciami. Reklamy krzyczą, że skóra kobiet jest chora, wymaga odżywienia, naprawy. Cellulit to zło wcielone, koniecznie trzeba z nim walczyć. Koniecznie też trzeba walczyć ze zmarszczkami. Ze wszelkimi oznakami starzenia. Okazuje się, że z menopauzą też już trzeba walczyć. Że już nie jest naturalna.

Znowu – nasza skóra już nie służy temu żebyśmy przez nią czuły, żeby chroniła to, co pod nią, żeby jeżyła włosy, gdy nam zimno, dostawała gęsiej skórki. Ona jest także po to żeby wyglądała. Męska może wyglądać staro, może mieć przebarwienia, może mieć zmarszczki i być wiotka. Kobieca, jeśli tak się zachowuje – wymaga leczenia (albo chociaż krytyki).

Rzecz jasna – można się tym nie przejmować. I wiele z nas tak robi. Puszcza takie teksty mimo uszu, bo ma dużo pewności siebie i mało obchodzi ich opinia, sędziowanie innych. Nazwiecie ich tyłek „czosnkiem”, niech będzie. Jeśli Waszemu ego z tym milej.

Można też się nie przejmować rozmiarem penisa. „Ej, no i co z tego, że sobie dziewczyny gadają? Że mała kuśka wzbudza w nich śmiech lub litość, niezależnie od tego jak figlarna”?

Po co nam to?

Cieszę się, że dziewczyna, która biegła przed moim kolegą, ma w nosie to, jak wygląda jej tyłek podczas biegu. I że nosi majtki takie, jak chce.

Nasze ciała są po to, żeby się poruszać i czuć. Żeby trawić, oddychać, czerpać przyjemność, osiągać orgazmy. I możemy to robić nawet z lizakiem spod szafy, z kosmatymi pachami, potarganymi włosami i brzuszkiem jak puchatek.

Drogi kolego, droga koleżanko (dowolny i dowolna) – czy Ty spełniasz warunek zachwycającego wizualnie obiektu, którym kobiety/mężczyźni mogą cieszyć oczy? Czy patrząc na Ciebie, ludzie mają wrażenie obcowania z dziełem sztuki? Czy może jest w Tobie coś, cokolwiek, co może burzyć ich wysublimowane poczucie smaku?

Nie chcę ograniczać czyjejś wolności słowa, ani tym bardziej myśli. Zastanawiam się jednak dlaczego myślimy i mówimy w ten sposób. Dlaczego czyjś tyłek ma dla nas takie znaczenie? Dlaczego tak nam spieszno, by go oceniać i krytykować. Dlaczego tak neutralna rzecz, jak czyjś czysty tyłek, w czystych majtkach, tyle że w zwykłych, które się wżynają, ma być dla nas obrzydliwy? Czy faceci powinni powszechnie golić nogi, bo wyglądają jak małpy i niestrawności można dostać od patrzenia na nich w krótkich spodenkach? Skoro możemy nie oceniać w ten sposób mężczyzn, to może umielibyśmy tak samo podejść do kobiet? A jeśli nie możemy, to dlaczego?

Wierzę, że każdy, kto w ten sposób ocenia czyjś tyłek (można tu wstawić dowolną inną część ciała czy rzecz), niesie u dołu pleców własny. Własny kompleks, własną bolączkę, coś, co wolałby, żeby nie było głośno oceniane przez innych. I ironią losu jest to, że od „tyłka”, który tak nam się nie podoba u kogoś, można uciec. Wystarczy wyprzedzić tę biegaczkę z „czosnkiem”. Ale od tego, który niesiemy ze sobą, już nie.

 

—*—

P.S. To sędziowanie, komentowanie i krytykowanie kobiet dotyczy większości z nas. Nie ważne jak etycznie podchodzimy do zwierząt, jak cudownymi jesteśmy rodzicami czy naukowcami, ile kompleksów sami niesiemy. Zostaliśmy tak wychowani przez społeczeństwo. Ale wciąż nie jest za późno by coś w sobie zmienić.

4 komentarze to “Lizak spod szafy. O potrzebie krytyki kobiet i podwójnych standardach

  • Kobiety się budzą! Cieszy mnie Twój wpis, choć nie ukrywam, że i u mnie podobny się znajduje i dziś równie podobny czytałam u innej blogerki. Cieszę się, że to widzimy, że wywierana jest na nas ogromna presja i mówimy głośno i stanowczo DOŚĆ! Jesteśmy kimś więcej niż wyimaginowane pragnienia ludzi trzecich.

    Będę tu częściej zaglądać, zapraszam też do siebie w wolnej chwili.
    Serdecznie pozdrawiam!

  • Puszczyk
    5 lat ago

    No cóż – po jakimś czasie, jak człowiek trochę dojrzeje to ma w dupie to, co na jego temat sądzą inni. Nie ma sensu wszystkich i wszystkiego oceniać. I takie podejście jest zdrowe 🙂

Trackbacks & Pings

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *